Axit nitric HNO3 là một trong những dung dịch nitrat hydro bao gồm công thức hóa học HNO3 . Đây là 1 axit khan, là 1 trong monoaxit mạnh, tất cả tính oxy hóa mạnh có thể nitrat hóa nhiều hợp chất vô cơ, có hằng số cân đối axit (pKa) = −2.
Bạn đang xem: Hno3 là axit mạnh hay yếu
Cùng top lời giải đi kiếm hiểu chi tiết về HNO3 nhé.
1. Axit Nitric – HNO3 là gì?
Axit nitric gồm công thức hóa học là HNO3, được gọi là dung dịch nitrat hidro hay nói một cách khác là axit nitric khan. Axit này được ra đời ở vào tự nhiên, tạo nên từ những cơn mưa do sấm với sét tạo nên thành.
2. đặc thù vật lý của axit nitric
- Axit nitric HNO3 là một axit vô cơ mạnh dạn được chế tác thành từ 1 nguyên tử hidro với 1 cội nitrat NO3-, tạo nên từ sự hòa tan của khí nito dioxit (NO2) vào nước dưới sự có mặt của khí oxi
4NO2 + O2 + 2H2O → 4HNO3
(Nito dioxit NO2 , là 1 trong khí độc màu nâu đỏ này có mùi gắt đặc trưng, nặng hơn không khí cùng gây ô nhiễm)
- Axit nitric HNO3 là hóa học lỏng không màu, dễ dàng bắt lửa, bao gồm tính bào mòn cao . Hỗn hợp axit HNO3 không màu,tuy nhiên thường sẽ có màu vàng hơi đỏ vì chưng khí NO2 hòa tàn.
- Axit nitric tinh khiết 100% có tỷ trọng 1.51 g/cm³,
- Nhiệt độ nóng tan -42 °C
- Nhiệt độ sôi 83 °C
- Dưới tác dụng của ánh sáng, axit nitric bị phân hủy chế tạo ra thành nito dioxit NO2 (nhiệt độ thường).
4HNO3 → 4NO2 + 2H2O + O2
3. đặc thù hóa học của HNO3
Axit nitric là một trong dung dịch nitrat hydro gồm công thức chất hóa học HNO3 . Đây là một trong axit khan, là 1 trong monoaxit mạnh, gồm tính lão hóa mạnh có thể nitrat hóa những hợp chất vô cơ, bao gồm hằng số cân đối axit (pKa) = −2.
Axit nitric là 1 trong monoproton chỉ có một sự phân ly nên trong dung dịch, nó bị năng lượng điện ly hoàn toàn thành các ion nitrat NO3− cùng một proton hydrat, hay còn gọi là ion hiđroni.
H3O+ HNO3 + H2O → H3O+ + NO3-
a. HNO3 là 1 axit mạnh
- Làm quỳ tím gửi thành màu sắc đỏ.
- Tác dụng với oxit bazơ (trong đó kim loại đã chiếm hữu hóa trị cao nhất) → muối bột + H2O:
2HNO3 + CuO → Cu(NO3)2 + H2O
- Tác dụng cùng với bazơ (trong kia kim loại đã đoạt hóa trị cao nhất) → muối hạt + H2O:
2HNO3 + Mg(OH)2 → Mg(NO3)2 + 2H2O
- Tác dụng với muối hạt (trong muối bột kim loại đã chiếm lĩnh hóa trị cao nhất) → muối new + axit mới:
2HNO3 + CaCO3 → Ca(NO3)2 + CO2 + H2O
b. HNO3 là hóa học oxi hóa mạnh
- Tác dụng cùng với kim loại:
+ HNO3 phản ứng với đa số các kim loại bỏ Au cùng Pt → muối hạt nitrat + H2O và thành phầm khử của N+5 (NO2, NO, N2O, N2 cùng NH4NO3).
M + HNO3 → M(NO3)n + H2O + NO2 (NO, N2O, N2, NH4NO3)
+ sản phẩm khử của N+5 là tùy nằm trong vào độ to gan của kim loại và độ đậm đặc của dung dịch axit. Thông thường thì dung dịch quánh → NO2, hỗn hợp loãng → NO; hỗn hợp axit càng loãng, sắt kẽm kim loại càng dũng mạnh thì N bị khử xuống tới mức càng sâu.
Cu + 4HNO3 → Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
Fe + 4HNO3 loãng → Fe(NO3)3 + NO + 2H2O
8Na + 10HNO3 → 8NaNO3 + NH4NO3 + 3H2O
Chú ý: Nếu đến Fe hoặc tất cả hổn hợp Fe và Cu công dụng với hỗn hợp HNO3 nhưng sau bội phản ứng còn dư sắt kẽm kim loại → trong dung dịch Fe nhận được chỉ nghỉ ngơi dạng muối hạt Fe2+. HNO3 đặc nguội bị động với Al, Fe, Cr.
- chức năng với phi kim → NO2 + H2O + oxit của phi kim.
C + 4HNO3 → CO2 + 4NO2 + 2H2O
S + 4HNO3 → SO2 + 4NO2 + 2H2O
P + 5HNO3 → H3PO4 + 5NO2 + H2O
- Tác dụng với các chất khử khác (oxit bazơ, bazơ với muối trong các số ấy kim loại chưa xuất hiện hóa trị cao nhất...).
4HNO3 + FeO → Fe(NO3)3 + NO2 + 2H2O
4HNO3 + FeCO3 → Fe(NO3)3 + NO2 + 2H2O + CO2
4. Điều chế axit nitric - HNO3
Trong trường đoản cú nhiên, axit nitric được tạo nên từ những cơn mưa lớn tất cả sét, gây ra những trận mưa axit.
* Điều chế axit nitric - HNO3 trong phòng thí nghiệm
Người ta mang lại muối natri nitrat tinh thể tác dụng với axit sunfuric đặc, bác bỏ cất tất cả hổn hợp này tại nhiệt độ sôi của axit nitric là 83 °C cho đến khi sót lại chất kết tinh màu sắc trắng. Tuy nhiên, phương thức này chỉ tạo thành một lượng bé dại axit.
H2SO4 đặc + NaNO3 (tinh thể) → HNO3 + NaHSO4
Axit nitric bốc khói đỏ thu được rất có thể chuyển thành axit nitric màu trắng. Khi tiến hành thí nghiệm, các dụng cụ đề nghị làm trường đoản cú thủy tinh, nhất là bình cổ cong nguyên khối bởi axit nitric khan.
* Điều chế axit nitric - HNO3 trong công nghiệp
Axit nitric loãng có thể cô đặc mang đến 68% axit với một tất cả hổn hợp azeotropic với 32% nước. Để thu được axit gồm nồng độ cao hơn, tiến hành chưng cất với axit sunfuric H2SO4. H2SO4 đóng phương châm là hóa học khử vẫn hấp thụ lại nước.
4NH3 + 5O2 → 4NO + 6H2O (Pt, 850oC)
2NO + O2 → NO2
4NO2 + O2 + 2H2O → 4HNO3
Dung dịch axit nitric công nghiệp thông thường sẽ có nồng độ 52% cùng 68%. Việc sản xuất axit nitric được thực hiện bằng công nghệ Ostwald do Wilhelm Ostwald vạc minh.
Xem thêm: Phần Tử Của Tập Hợp Trong Toán Học, Lý Thuyết Và Bài Tập Các Tập Hợp Số Lớp 10
5. Ứng dụng của axit nitric
- HNO3 được dùng để điều chế thuốc nổ
- HNO3 được dùng trong tiếp tế phân bón
- HNO3 được dùng trong điều chế những muối nitrat trong phòng thí nghiệm
- HNO3 được dùng phổ biến trong ngành xi mạ, luyện kim
- HNO3 được dùng trong nhà máy để tẩy rửa các đường ống, tẩy rửa mặt phẳng kim loại
- HNO3 được cần sử dụng để sản xuất thuốc nhuộm vải, len, sợi,…
- HNO3 được sử dụng trong xỷ lý nước để đào thải một số tạp chất, cân bằng lại độ tiêu chuẩn chỉnh của nước.