Các hiện tượng kỳ lạ như: dòng thuyền mấp mô tại nơi neo, dây lũ ghita rung dộng, màng trống rung động,... Là hồ hết ví dụ về xê dịch mà họ thường chạm chán trong thực tế, đây chính là dao động cơ.

Bạn đang xem: Dao động điều hòa là dao động có phương trình


Nội dung bài viết này chúng ta cùng khám phá khái niệm về xấp xỉ cơ, xấp xỉ tuần hoàn; Phương trình của dao động điều hòa; Chu kỳ, tần số, tần số góc của xấp xỉ điều hòa; vận tốc và vật thị của xấp xỉ điều hòa như thế nào?

A. Triết lý về xê dịch điều hòa

I. Dao động cơ là gì?

1. Gắng nào là dao động cơ?

- xê dịch cơ: Là vận động qua lại của trang bị quanh một vị trí thăng bằng (thường là vị trí của đồ dùng khi đứng yên).

 * Ví dụ: mẫu thuyền khấp khểnh tại địa điểm neo, vận động đung chuyển của dòng lá,…

2. Xấp xỉ tuần trả là gì?

- xấp xỉ tuần hoàn: Là dao động cơ nhưng mà sau đều khoảng thời gian bằng nhau vật trở về vị trí cũ theo hướng cũ.

 * Ví dụ: dao động của bé lắc đồng hồ.

- xấp xỉ điều hòa: Là dao động trong những số ấy li độ (vị trí) của vật là 1 trong hàm côsin (hay sin) của thời gian.( là dao động tuần hoàn dễ dàng và đơn giản nhất).

II. Phương trình xấp xỉ điều hòa

1. Lấy ví dụ về xấp xỉ điều hòa

- Một điểm xê dịch điều hòa trên một quãng thẳng luôn luôn luôn có thể được xem là hình chiếu của một điểm tương ứng chuyển động tròn đầy đủ lên 2 lần bán kính là đoạn trực tiếp đó như hình sau:

*

- mang sử tại thời khắc t = 0, điểm M ở chỗ M0 được khẳng định bằng góc φ.

 Tại thời điểm t địa điểm của M là (ωt + φ).

 Khi đó, hình chiếu phường của M bao gồm tọa độ 

*
bao gồm phương trình là:

 x = OMcos(ωt + φ)

- Đặt OM = A, phương trình của tọa độ x được viết thành:

 x = Acos(ωt + φ)với A, ω, φ là những hằng số.

⇒ Vì hàm sin tốt cosin là một trong hàm ổn định nên xê dịch của điểm phường được hotline là xê dịch điều hòa

2. Định nghĩa xê dịch điều hòa

- giao động điều hòa là dao động trong đó li độ của vật là một hàm côsin (hay sin) của thời gian. 

3. Phương trình xấp xỉ điều hòa

• Phương trình: x = Acos(ωt + φ)với A, ω, φ là các hằng số. Được hotline là phương trình của xê dịch điều hòa.

• Trong đó:

 x: li độ của vật

 A: biên độ của vật (giá trị lớn nhất của li độ)

 (ωt + φ): là pha giao động tại thời điểm t

 φ: là pha lúc đầu của dao động

III. Chu kì, tần số, tần số góc của dao động điều hòa

1. Chu kì với tần số của xê dịch điều hòa

• Chu kì của dao động điều hòa là khoảng thời gian để vật thực hiện một giao động toàn phần.

- Kí hiệu: T ; Đơn vị: giây (s)

• Tần số của dao động điều hòa là số xê dịch toàn phần triển khai được trong một giây.

- Kí hiệu: f ; Đơn vị: (Hz)

2. Tần số góc của dao động điều hòa

• Trong xê dịch điều hòa ω được call là tần số góc: 

*

• Đơn vị của tần số góc là: rad/s

IV. Gia tốc và gia tốc của giao động điều hòa

1. Tốc độ của giao động điều hòa

• gia tốc là đạo hàm của li độ theo thời gian.

 v = x" = -ωAsin(ωt + φ)

• gia tốc là đại lượng trở nên thiên điều hòa:

- Ở vị trí biên x = ±A thì vận tốc bằng 0

- Ở vị trí cân đối x = 0 thì vận tốc cực đại vmax = Aω

2. Tốc độ của giao động điều hòa

• vận tốc là đạo hàm của gia tốc theo thời gian

 a = v" = x"" = -ω2Acos(ωt + φ) = -ω2x

• trên vị trí cân đối x = 0 ⇒ a = 0 và hợp lực F = 0.

- Gia tốc luôn luôn ngược lốt với li độ (hay vecto gia tốc luôn luôn hướng về vị trí cân nặng bằng) và tất cả độ mập tỉ lệ với độ bự của li độ.

V. Đồ thị của xê dịch điều hòa

• Đồ thị của dao động điều hòa là một trong những đường hình sin.

*

 Vì vậy tín đồ ta còn được gọi dao động ổn định là dao động hình sin.

B. Bài bác tập về dao động điều hòa

° Bài 1 trang 8 SGK đồ vật lý 12: Phát biểu định nghĩa của dao động điều hòa.

Xem lời giải

¤ Đề bài: Phát biểu quan niệm của giao động điều hòa.

¤ Lời giải: 

- xấp xỉ điều hòa là giao động được thể hiện theo định nguyên tắc hình sin (hoặc cosin) theo thời gian, phương trình bao gồm dạng: x = Asin(ωt + φ) hoặc x = Acos(ωt + φ).


° Bài 2 trang 8 SGK vật dụng lý 12: Viết phương trình của dao động điều hòa và phân tích và lý giải các đại lượng vào phương trình.

Xem lời giải

¤ Đề bài: Viết phương trình của dao động điều hòa và lý giải các đại lượng trong phương trình.

¤ Lời giải: 

• Phương trình của giao động điều hòa x= Acos(ωt + φ), trong đó:

- x : li độ của giao động (độ lệch của đồ khỏi vị trí cân nặng bằng) có đơn vị chức năng là centimet hoặc mét (cm ; m)

- A : biên độ dao động, có đơn vị là centimet hoặc mét (cm ; m)

- ω : tần số góc của dao động có đơn vị là radian bên trên giây (rad/s)

- (ωt + φ) : trộn của giao động tại thời khắc t, có đơn vị là radian (rad)

- φ: pha ban đầu của dao động, có đơn vị là radian (rad)


° Bài 3 trang 8 SGK trang bị lý 12: Mối liên hệ giữa dao động điều hòa và vận động tròn hầu như thể hiện ở phần nào?

Xem lời giải

¤ Đề bài: Mối contact giữa xê dịch điều hòa và vận động tròn phần đa thể hiện tại vị trí nào?

¤ Lời giải: 

• Một điểm p dao động cân bằng trên một đoạn thẳng luôn luôn luôn có thể được xem là hình chiếu của một điểm M tương ứng chuyển động tròn đầy đủ lên đường kính là đoạn thẳng đó.


¤ Đề bài: Nêu tư tưởng chu kì cùng tần số của dao động điều hòa.

¤ Lời giải: 

• Chu kỳ T (đo bằng giây: s) của xấp xỉ điều hòa là khoảng thời hạn để vật thực hiện một xê dịch toàn phần.

*
(t là thời gian vật tiến hành được N dao động).

• Tần số f (đo bằng héc: Hz) là số chu kì (hay số dao động) vật thực hiện trong một đơn vị chức năng thời gian.

*
 (1Hz = 1 dao động/giây)


° Bài 5 trang 8 SGK đồ gia dụng lý 12: Giữa chu kì, tần số và tần số góc tất cả mối tương tác như thay nào?

Xem lời giải

¤ Đề bài: Giữa chu kì, tần số với tần số góc gồm mối liên hệ như cụ nào?

¤ Lời giải: 

• giữa chu kì T, tần số f và tần số góc ω contact với nhau bởi công thức:

*

- cùng với ω là tần số góc, đơn vị chức năng là radian trên giây (rad/s).


° Bài 6 trang 8 SGK đồ lý 12: Một vật dao động điều hòa theo phương trình x = Acos(ωt + φ).

a) Lập bí quyết tính gia tốc và gia tốc của vật.

b) Ở vị trí nào thì tốc độ bằng 0? Ở vị trí nào thì gia tốc bằng 0?

c) Ở vị trí nào thì vận tốc có độ dài rất đại? Ở địa chỉ nào thì tốc độ có độ béo cực đại?

¤ Lời giải: 

a) công thức vận tốc v = x"(t) = -ωAsin(ωt + φ)

 Công thức gia tốc a = v"(t) = -ω2Acos(ωt + φ) xuất xắc a = -ω2x

b) Tại vị trí biên x = ±A thì vận tốc v = 0.

 Tại vị trí cân nặng bằng x = 0 thì gia tốc a = 0.

c) trên vị trí cân đối x = 0 thì tốc độ vmax = ωA.

 Tại địa điểm biên x = ±A thì gia tốc amax = ω2A.

° Bài 7 trang 9 SGK thứ lý 12: Một vật giao động điều hòa tất cả quỹ đạo là một trong những đoạn thẳng dài 12cm. Biên độ giao động của đồ gia dụng là bao nhiêu?

A. 12cm; B. – 12cm; C. 6cm; D. – 6cm;

Xem lời giải

¤ Đề bài: Một vật giao động điều hòa gồm quỹ đạo là một trong những đoạn thẳng lâu năm 12cm. Biên độ giao động của đồ vật là bao nhiêu?

A. 12cm; B. – 12cm; C. 6cm; D. – 6cm;

¤ Lời giải: 

- Đáp án: C. 6cm

- Biên độ dao động của thiết bị là: 

 

*


° bài bác 8 trang 9 SGK đồ dùng lý 12: Một vật hoạt động tròn các với gia tốc góc là π (rad/s). Hình chiếu của đồ gia dụng trên một 2 lần bán kính dao động điều hòa với tần số góc, chu kì cùng tần số bởi bao nhiêu?

A. π rad/s; 2s; 0,5 Hz; B. 2π rad/s; 0,5 s; 2 Hz;

C. 2π rad/s; 1s; 1 Hz; D. π/2 rad/s; 4s; 0,25 Hz;

Xem lời giải

¤ Đề bài: Một vật chuyển động tròn phần nhiều với vận tốc góc là π (rad/s). Hình chiếu của đồ trên một đường kính dao động cân bằng với tần số góc, chu kì cùng tần số bằng bao nhiêu?

A. π rad/s; 2s; 0,5 Hz; B. 2π rad/s; 0,5 s; 2 Hz;

C. 2π rad/s; 1s; 1 Hz; D. π/2 rad/s; 4s; 0,25 Hz;

¤ Lời giải: 

- Đáp án: A. π rad/s; 2s; 0,5 Hz;

Vận tốc góc ω = π rad/s

⇒ Tần số góc của dao động điều hòa khớp ứng là ω = π (rad/s)

⇒ Chu kỳ: 

*

⇒ Tần số: 

*


° Bài 9 trang 9 SGK vật Lý 12: Cho phương trình của dao động điều hòa x = - 5cos(4πt) (cm). Biên độ cùng pha thuở đầu của dao động là bao nhiêu?

A. 5cm; 0 rad; B. 5 cm; 4π rad;

C. 5 cm; (4πt) rad; D. 5cm; π rad;

¤ Đề bài: Cho phương trình của giao động điều hòa x = - 5cos(4πt) (cm). Biên độ và pha thuở đầu của dao động là bao nhiêu?

A. 5cm; 0 rad; B. 5 cm; 4π rad;

C. 5 cm; (4πt) rad; D. 5cm; π rad;

¤ Lời giải: 

- Đáp án: D. 5 cm; (4πt) rad; 

- Ta có: x = -5cos(4πt) = 5cos(4πt + π)

- Biên độ của xấp xỉ A = 5cm.

- Pha thuở đầu của giao động φ = π (rad).

° Bài 10 trang 9 SGK đồ gia dụng lý 12: Phương trình của dao động điều hòa là x = 2cos(5t - π/6)(cm). Hãy cho biết thêm biên độ, pha ban đầu, cùng pha ở thời điểm t của dao động.

Xem lời giải

¤ Đề bài: Phương trình của xê dịch điều hòa là x = 2cos(5t - π/6)(cm). Hãy cho biết thêm biên độ, trộn ban đầu, và pha ở thời điểm t của dao động.

¤ Lời giải: 

- Biên độ của dao động: A = 2 (cm)

- Pha ban đầu của dao động: 

*

- trộn ở thời khắc t của dao động: 

*


° bài 11 trang 9 SGK trang bị lý 12: Một vật xấp xỉ điều hòa phải mất 0,25s để đi từ bỏ điểm có tốc độ bằng ko tới điểm tiếp theo tương tự như vậy. Khoảng cách giữa nhị điểm là 36cm. Tính:

a) Chu kì b) Tần số c) Biên độ.

Xem lời giải

¤ Đề bài: Một vật dao động điều hòa đề xuất mất 0,25s để đi từ bỏ điểm có gia tốc bằng ko tới điểm tiếp theo cũng tương tự vậy. Khoảng cách giữa nhì điểm là 36cm. Tính:

a) Chu kì b) Tần số c) Biên độ.

¤ Đề bài: Một vật xấp xỉ điều hòa phải mất 0,25s để đi tự điểm có gia tốc bằng ko tới điểm tiếp theo tương tự như vậy. Khoảng cách giữa hai điểm là 36cm. Tính:

a) Chu kì b) Tần số c) Biên độ.

¤ Lời giải: 

a) vận tốc của vật xê dịch điều hòa bằng 0 khi đồ ở hai biên (x = ± A)

⇒ vật đi tự điểm có vận tốc bằng ko tới thời khắc tiếp theo cũng có vận tốc bởi không, có nghĩa là vật đi từ địa điểm biên này tới vị trí biên tê mất khoảng thời hạn là nửa chu kì.

- Ta tất cả t=T/2 mà t = 0,25 (s) ⇒ T = 2.t = 2.0,25 = 0,5 (s).

Xem thêm: Văn Bản Tôi Đi Học Được Viết Theo Thể Loại Của Bài Tôi Đi Học Nhanh Nhất

b) Tần số của dao động f = 1/T = 1/0,5 = 2(Hz)

c) Biên độ của dao động 

*


Tóm lại, cùng với nội dung nội dung bài viết này các em nên ghi lưu giữ được định nghĩa về dao động ổn định là gì; phương trình của dao động điều hòa; các thông số: chu kỳ, tần số, tần số góc, vận tốc và trang bị thị của dao động điều hòa. Hy vọng nội dung bài viết giúp những em nắm rõ hơn. Trường hợp có thắc mắc hay góp ý những em hãy để lại phản hồi dưới bài viết, chúc những em thành công.